Κυριακή 29 Μαΐου 2016

Γη,ένας πρώην διάπυρος πλανήτης.





Δεν πρόκειται για έναν ακόμα παράδοξο εξωπλανήτη, απο τουs περισσότερουs απο τουs 3.000 πλεόν που έχουμε επιβεβαιώσει. Δεν βρίσκεται κάν σε κάποιο άλλο, κοντινό ή μακρινό αστρικό σύστημα.


Ο διάπυροs πλανήτηs τηs εικόναs, αργότερα ονομάστηκε Γή. Αυτή είναι μια φανταστική απεικόνιση του αδυσώπητου βομβαρδισμού που υπέστησαν όλα τα σώματα του πρώιμου Ηλιακού Συστήματοs απο τα κατάλοιπα τηs ίδιαs τηs δημιουργίαs του. 


Αργότερα τα σώματα, εκσφενδονισμένα στιs εσχατίεs του Ηλιακού Συστήματοs απο την δράση των μεγάλων πλανητών, συνέστησαν την Ζώνη Kuiper, και ορισμένα απο αυτά μεταμορφώθηκαν στουs κομήτεs που γνωρίζουμε σήμερα.
Η ιστορία των κομητών είναι πλούσια και πολυτάραχη, όπωs μάλλον είναι οι βίοι τουs, αφού λάμπουν εντυπωσιακά καθώs εισέρχονται στα ενδότερα του Ηλιακού Συστήματοs, για να διαλυθούν συνήθωs στα εξ ών συνετέθησαν στην επιφάνεια καποιου άτυχου πλανήτη ή δορυφόρου, φέρνονταs μαζί τουs και την καταστροφή.


Καταστροφή είναι μόνο μια λέξη, που δεν αρκεί να περιγράψει την δράση των κομητών. Πέρα απο αυτό, η δράση των κομητών μάλλον θα αποδειχθεί καίριαs σημασίαs για την ανάπτυξη και την διάδοση του φαινομένου τηs Ζωήs.


Eδώ και πολλά χρόνια μια ακόμα διαμάχη είχε ανάψει ανάμεσα στουs επιστήμονεs, που αφορούσε το κατά πόσον οι κομητικοί βομβαρδισμοί συντέλεσαν στην εμφάνιση τηs ζωήs στην Γή. Κορυφαίοι επιστήμονεs, όπωs ο Freeman Dyson, ήταν θερμοί υπέρμαχοι τηs συμβολήs των κομητών. Ο Dyson μάλιστα επιμένει στο ότι η έρευνα για την Ζωή, θα πρέπει να συμπεριλάβει οπωσδήποτε και τουs κομήτεs, καθώs δεν αποκλείεται να ευδοκιμεί ακόμα και σε τέτοιο αντίξοο περιβάλον.


Πρόs υπεράσπιση αυτού, και όλων όσων "επένδυσαν" στουs κομήτεs, ήρθε η διαστημοσυσκευή τηs ESA, Rosetta. H Rosetta συνοδεύει εδώ και δύο χρόνια τον κομήτη 67P-Τσουριούνωφ/Γκερασιμένκο, μια βρώμικη χιονόμπαλα με διαστάσειs 5 επί 3 χιλιόμετρων. Ήταν μάλιστα η πρώτη διαστημοσκευή που προσεδάφισε βολιστήρα με επιτυχία στη επιφάνεια κομήτη, στιs 12 Νοεμβρίου του 2014. Πολύ πρόσφατα η ESA ανακοίνωσε ότι ο κομήτηs περιέχει τα πολύ σημαντικά για τη Ζωή οργανικά συστατικά Γλυκίνη, και Φώσφορο. Η Γλυκίνη ανήκει στα Αμινοξέα, έκ των δομικών για την Ζωή συστατικών, που μάλιστα έχει την ιδιότητα να σχηματίζεται χωρίs την παρουσία νερού. Ο δε Φώσφοροs, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του DNA μαs, άλλα και των κυτταρικών μεμβρανών. Υλικό κομήτων πιθανότατα δομεί τα σώματα μαs. Η συνέχεια αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώs μάλλον αλλάζει και τρόποs που οι επιστήμονεs θα αντιμετωπίζουν αυτά τα σώματα.


Τρίτη 24 Μαΐου 2016

Ερωτική ποίηση της Σαπφούς και αστρονομία





Σαπφώ: λεπτομέρεια σε τοιχογραφία στην Πομπηία

Η Σαπφώ (~ 615 – 570 π.Χ.) ήταν ποιήτρια στην αρχαία Ελλάδα που έζησε στη Λέσβο και τη Σικελία. Θεωρείται ως η σημαντικότερη λυρική ποιήτρια της αρχαιότητας.

Σε ένα από τα ποιήματά της αναφέρεται στον νυχτερινό ουρανό της Μυτιλήνης, όταν η ώρα έφτασε μεσάνυχτα και η Σελήνη μαζί με τις Πλειάδες είχαν δύσει:
Δέδυκε μεν ἀ σελάννα
καὶ Πληΐαδες, μέσαι δὲ
νύκτες πάρα δ᾽ ἔρχετ᾽ ὤρα,
ἔγω δὲ μόνα κατεύδω

ή σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη:

Γρήγορα η ώρα πέρασε, μεσάνυχτα κοντεύουν,
πάει το φεγγάρι πάει κι η Πούλια βασιλέψανε –
και μόνο εγώ κείτομαι δω μονάχη

Μπορεί να υπολογιστεί η ακριβής ημερομηνία που η Σαπφώ εμπνεύστηκε τους παραπάνω στίχους;

Σύμφωνα με τους ερευνητές του πανεπιστημίου του Τέξας-Άρλινγκτον που υπογράφουν την εργασία με τίτλο «SEASONAL DATING OF SAPPHO’S ‘MIDNIGHT POEM’ REVISITED» , το ποίημα αναφέρεται στο χρονικό διάστημα από την 25η Ιανουαρίου μέχρι την 6η Απριλίου του 570 π.Χ.


Οι Πλειάδες, ένα αστρικό σμήνος στον αστερισμό του Ταύρου.

Οι ερευνητές χρησιμοποιώντας λογισμικό που προσδιορίζει τις θέσεις των άστρων στον ουρανό, όπως το Starry Night 7.3, βρήκαν ότι η Σαπφώ το νωρίτερο που θα μπορούσε να βλέπει μέχρι τα μεσάνυχτα τις Πλειάδες και τη Σελήνη στον έναστρο ουρανό της Μυτιλήνης ήταν στις 25 Ιανουαρίου του 570 π.Χ. και το αργότερο μέχρι στις αρχές Απριλίου του 570 π.Χ.

Έτσι επιβεβαιώνεται το παλαιότερο συμπέρασμα των Herschberg και Mebius, που είχαν εκτιμήσει ότι το ποίημα γράφτηκε στα τέλη του χειμώνα/ νωρίς την άνοιξη.[Herschberg, I.S., and Mebius, J.E., 1990. ΔΕΔϒΚΕ men a ΣΕΛΑΝΝΑ. Mnemosyne, 43, 150–151].

Νυχτωδία – Σαπφώ (Μιχάλης Τερζής – Νένα Βενετσάνου):

πηγή: www.uta.eduphysicsgg

Σάββατο 21 Μαΐου 2016

Τεράστια τσουνάμι σάρωσαν στο παρελθόν τον Άρη





Μια καλλιτεχνική απεικόνιση του αρχαίου ωκεανού στον Άρη (Illustration: Nasa/GSFC/Rex)

Οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι διαθέτουν βάσιμες ενδείξεις για δύο τουλάχιστον μεγα-τσουνάμι που προκλήθηκαν στον αρχαίο Άρη, πιθανότατα από την πτώση μεγάλων μετεωριτών, οι οποίοι θα είχαν δημιουργήσει κρατήρες διαμέτρου 30 χιλιομέτρων. Τα τσουνάμι μπορεί να έφθασαν σε ύψος έως τα 120 μέτρα και τα νερά τους να εισχώρησαν κατά εκατοντάδες χιλιόμετρα στην ξηρά.

Τα γιγάντια κύματα έχουν αφήσει τα γεωλογικά ίχνη τους στη σημερινή επιφάνεια του βόρειου ημισφαιρίου Άρη. Το πρώτο τσουνάμι εκτιμάται ότι συνέβη πριν από περίπου 3,4 δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ ακολούθησε ένα δεύτερο μετά από μερικά εκατομμύρια χρόνια, σε μια εποχή που ακόμη υπήρχαν τεράστιοι ωκεανοί στον «κόκκινο» πλανήτη.


Μοντέλο του αρειανού εδάφους που δημιούργησαν οι ερευνητές (Photograph: Alexis Rodriguez)

Τη δεύτερη, όμως, φορά, ένας μέρος του αρειανού ωκεανού ήταν πια παγωμένο, καθώς στο μεσοδιάστημα είχε υπάρξει κλιματική αλλαγή και ο πλανήτης είχε γίνει πιο κρύος και ξηρός.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Αλέξις Παλμέρο Ροντρίγκεζ του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης στην Αριζόνα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Scientific Reports», δεν αποκλείουν ότι στο απώτερο παρελθόν έχουν συμβεί και άλλα καταστροφικά περιστατικά, που προκάλεσαν τσουνάμι στον γειτονικό πλανήτη.

Οι αστροβιολόγοι θεωρούν ότι οι περιοχές που πλημμύρισαν από το τσουνάμι, αποτελούν υποψήφιους «στόχους» για την αναζήτηση βιο-υπογραφών από πιθανούς αρχαίους μικρο-οργανισμούς.

πηγές: imerisia.grwww.theguardian.com

Τρίτη 3 Μαΐου 2016

Διάλεξη του S. Hawking περί μαύρων τρυπών


Σ. Χόκινγκ: Πιθανόν «πύλες» για άλλα σύμπαντα οι μαύρες τρύπες


Οι μαύρες τρύπες δεν είναι τελικά τόσο… μαύρες ενώ, παρόλο που εγκλωβίζουν ακόμη και το φως, ενδεχομένως αφήνουν κάποια δίοδο διαφυγής – η οποία μάλιστα πιθανόν να οδηγεί και σε κάποιο άλλο σύμπαν.

Αυτά ήταν τα βασικά σημεία της ομιλίας που έδωσε το απόγευμα της Δευτέρας ο Στίβεν Χόκινγκ στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Ο διάσημος Βρετανός φυσικός βρέθηκε στο αμερικανικό ίδρυμα για να ενισχύσει την πρωτοβουλία ίδρυσης ενός ερευνητικού κέντρου με αντικείμενο τις μαύρες τρύπες.
«Οι μαύρες τρύπες δεν είναι αιώνιες φυλακές, όπως νομίζαμε κάποτε», ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία του, σύμφωνα με την εφημερίδα Boston Globe. «Υπάρχει η δυνατότητα διαφυγής, πιθανόν μέσω ενός άλλου σύμπαντος».

Μέσα σε μία περίπου ώρα, ο Χόκινγκ περιέγραψε τα σημαντικότερα ορόσημα για την επιστημονική κατανόηση των μελανών οπών, οι οποίες σχηματίζονται όταν ένας αστέρας μεγάλης μάζας ξεμείνει από «πυρηνικά καύσιμα» και καταρρεύσει υπό την επίδρασης της ίδιας της βαρύτητάς του.
Πρόσθεσε πως χρειάστηκε αρκετά χρόνια για να συμπεράνει πως οι μαύρες τρύπες όντως υπάρχουν και εκπέμπουν ακτινοβολία. «Αν και είναι πιο παράξενες από οτιδήποτε έχουν επινοήσει οι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, η ύπαρξή τους είναι δεδομένη για την επιστήμη», συμπλήρωσε.
Ο Βρετανός φυσικός αναφέρθηκε επίσης στην πρόσφατη ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων από το πείραμα Advanced LIGO στις ΗΠΑ, η οποία εκτός των άλλων ήταν η πρώτη φορά που δύο μαύρες τρύπες «πρόδωσαν» άμεσα την παρουσία τους.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η διάμετρος μίας μαύρης τρύπας μπορεί να αγγίζει και τα 1,6 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, όσο περίπου η απόσταση του Δία από τη Σελήνη, ή το μέγεθός της να μην ξεπερνά ένα βουνό.
Επίσης, είναι πιθανόν να δημιουργηθούν μικροσκοπικές μαύρες τρύπες από τις συγκρούσεις στον επιταχυντή LHC στο CERN στη Γενεύη. Χαριτολογώντας συμπλήρωσε πως, σε μία τέτοια περίπτωση, θα κέρδιζε το βραβείο Νόμπελ.

Μία από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις του Βρετανού φυσικού ήταν ότι προέβλεψε θεωρητικά πως οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία, η οποία έχει ονομαστεί ακτινοβολία Χόκινγκ.
Παράλληλα, έχει αφιερώσει αρκετά χρόνια έρευνας στο «παράδοξο της χαμένης πληροφορίας», ένα γρίφο που εδώ και τέσσερις δεκαετίες κατατρύχει τους επιστήμονες, αφού φέρνει σε αντίθεση τους δύο βασικούς «πυλώνες» της φυσικής – τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και την Κβαντική φυσική.

Σύμφωνα με τη Γενική Σχετικότητα, καθώς μια μαύρη τρύπα «καταπίνει» για πάντα τα φωτόνια και τα σώματα που θα βρεθούν μέσα στην «εμβέλεια» του πανίσχυρου βαρυτικού της πεδίου, καταστρέφει για πάντα και τις περισσότερες πληροφορίες που είναι κωδικοποιημένες σε αυτά. Έτσι, από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα, αυτές οι πληροφορίες δεν μπορούν να ανακτηθούν από έναν εξωτερικό παρατηρητή.

Με βάση όμως την Κβαντική φυσική, η πληροφορία δεν μπορεί να εξαφανισθεί και θα πρέπει να διατηρείται πάντοτε. Αυτή η αντίφαση ονομάστηκε «παράδοξο της χαμένης πληροφορίας» και απασχολεί τους φυσικούς, η οποία αναζητούν μία λύση που θα εναρμόνιζε τις δύο θεωρίες.

Αν και αρχικά ο Χόκινγκ υποστήριζε πως οι πληροφορίες χάνονται για πάντα, στην πορεία διαπίστωσε πως είχε κάνει λάθος. «Είναι σαν να κάψει κανείς μία εγκυκλοπαίδεια», είπε στην ομιλία του. «Οι πληροφορίες δεν έχουν χαθεί, αφού βρίσκονται στις στάχτες. Ωστόσο, είναι δύσκολο να ανακτηθούν».

Αυτό σημαίνει πως οι μαύρες τρύπες είναι οι καλύτεροι «σκληροί δίσκοι» στο σύμπαν, όπως είπε χαρακτηριστικά. «Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια, που προσπαθούμε σκληρά να εξιχνιάσουμε, είναι με ποιον τρόπο μπορούν να αποθηκεύουν τόσο όγκο πληροφοριών», κατέληξε.

Του Κώστα Δεληγιάννη, http://www.naftemporiki.gr/story/1096813/s-xokingk-pithanon-pules-gia-alla-sumpanta-oi-maures-trupeshttp://news.harvard.edu/gazette/story/2016/04/hawking-at-harvard/